Dla dziecka pójście do przedszkola jest sytuacją trudną, bo związaną z wieloma nowymi doświadczeniami. Zakres zadań i trudności, jakie ma do pokonania małe dziecko podczas adaptacji, uświadamia, że do ich realizacji należy włączyć osoby dorosłe : rodzinę i przedszkole.
Cele i znaczenie spotkań adaptacyjnych.
Aby małe dziecko mogło się uczyć zachowań przystosowujących je do środowiska przedszkolnego, musi mieć zapewnione poczucie bezpieczeństwa, które z kolei zapewniają mu w tym wieku rodzice. Wynika to z jego właściwości psychofizycznych. Tylko w poczuciu bezpieczeństwa może poznawać nowe otoczenie i nawiązywać kontakty, a nie koncentrować się na obronie przed nieznanym i niezrozumiałym. Rolą nowego środowiska więc jest kształtowanie poczucia bezpieczeństwa poprzez włączenie najbliższych w poznawanie przedszkola, stopniowe oswajanie z nowym oraz uczenie dziecka kto poza najbliższymi może zaspakajać jego potrzeby (kto jest za nie odpowiedzialny i do kogo może zwrócić się o pomoc). Celem spotkań adaptacyjnych jest ułatwienie dzieciom pokonania progu przejścia ze środowiska rodzinnego do środowiska przedszkolnego przy aktywnym włączeniu się w proces adaptacji osób dorosłych – rodziców i personel przedszkola poprzez:
- możliwienie dziecku poznania nowego środowiska w poczuciu bezpieczeństwa, w towarzystwie najbliższych oraz kształtowanie ich poczucia przynależności do grupy przedszkolnej;
- przygotowanie rodziców na udzielenie dziecku wsparcia i pomocy w procesie przystosowania oraz zapoznanie ich z pracą przedszkola, wymaganiami i z przyszłymi nauczycielkami dziecka;
- stworzenie okazji personelowi przedszkola wcześniejszego poznania swoich wychowanków i ich rodziców, nawiązania z nimi kontaktu oraz uzyskanie informacji zwrotnych od rodziców o ich oczekiwaniach i niepokojach.
Po co jest przedszkole.
W przedszkolu dziecko uczy się bycia z innymi, trenuje dzielenie się, czekanie na swoja kolej, powstrzymuje się od „muszę to mieć natychmiast”. W przedszkolu można się wspaniale bawić, rozwijać wyobraźnię , wybiegać się. To miejsce, gdzie można w skupieniu uczyć posłuszeństwa swoje niewprawne jeszcze ręce. Poznać czym są farby, plastelina, nożyczki, klej. W przedszkolu można uczyć się też myślenia, zdobywać wiedzę, chłonąć świat, poznawać , dowiadywać się. Każde dziecko idące do przedszkola przeżywa konflikt pomiędzy chęcią pozostania z mamą, tatą w domu, a pragnieniem bycia z rówieśnikami, zabawy z nimi. Jest to sytuacja naturalnego kryzysu rozwojowego.
Twoje dziecko lepiej radzi sobie, gdy:
- Zostawało już kiedyś z kimś innym, choć na kilka godzin, wie że mama czasem znika, ale zawsze wraca.
- Nie siusia już w pieluchy, potrafi powiedzieć bez skrępowania, że chce skorzystać z toalety.
- Umie poprosić o coś, zapytać, mówi tak, że obcy człowiek będzie je rozumiał.
- Potrafi się rozebrać i ubrać, jeśli ma na sobie np. luźne spodnie, sukienkę na gumkę, buty na rzepy.
- Samodzielnie je, umie poprosić o dokładkę i powiedzieć, że coś mu nie smakuje.
- Ma wystarczająco rozwiniętą koordynację ruchową, nie spadnie z huśtawki, wie co to są schody i drabinki.
- Umie samo umyć ręce.
Warto przygotować dziecko, by jego start przedszkolny był jak najlepszy:
- Rozwijać jego samodzielność (ćwiczyć jedzenie łyżką i widelcem, korzystanie z toalety, mycie rąk, ubieranie).
- Przyzwyczajać stopniowo do rozstania (pozostawiać pod opieką osób, które zna i lubi, wydłużać stopniowo czas rozłąki).
- Ćwiczyć jego rozumienie (pytać, odpowiadać na jego proste pytania, czytać książeczki).
- Pokazać dziecku budynek przedszkola (także wewnątrz), otoczenie, drogę z domu, poznać z wychowawczynią.
Rola i znaczenie przedszkola w życiu dziecka.
Przedszkole:
- Zapewnia fizyczne otoczenie dziecka zgodne z poziomem rozwoju dziecka
- duża przestrzeń,
- meble dostosowane do wzrostu dziecka,
- zabawki i gry dostosowane do możliwości dziecka.
- Ćwiczy umiejętności społeczne – przebywanie wśród innych dzieci
- umiejętność przebywania z innymi, wspólnej zabawy – zostanie członkiem grupy,
- nauka reguł pracy w grupie – proponowanie i akceptowanie pomysłów, czekania na swoją kolejkę, rozwiązywanie konfliktów,
- jednak, aby dziecko rozwinęło swoje społeczne umiejętności musi spełnić trzy warunki, które zapewnia mu przedszkole:
- wyodrębnienie poczucia JA,
- rozwinięcie zdolności do kontaktu z inną osobą niż matką,
- rozwinięcie zdolności do nawiązywania kontaktów z kilkoma osobami.
- Rozwija ciekawość, wrażliwość, wyobraźnię, zaspakaja potrzebę obserwacji i doświadczania u dziecka – przedszkole z racji na swój charakter jest miejscem zmuszającym dziecko do obserwowania i doświadczania, dodatkowo są prowadzone zajęcia przez nauczycieli rozwijające te obszary u dziecka.
- Zaspakaja potrzebę zabawy, która jest głównym środkiem za pomocą którego dziecko nawiązuje kontakt, zdobywa nowe informacje, uczy się zachowań prospołecznych, rozwija własne wartości, jest środkiem ekspresji dziecka.
- Ćwiczy samodzielność dziecka- przedszkole wspiera u dziecka zarówno samodzielność w samoobsłudze np. przy ubieraniu, ale i podejmowaniu decyzji, znoszeniu nieprzyjemnych uczuć, radzenia sobie ze stresem, sytuacjami konfliktowymi.
- Wspiera rozwój poznawczy – poprzez specjalistyczne zajęcia, ale także przez stworzenie sprzyjających warunków dziecka do obserwowania i doświadczania.
- Wspiera rozwój emocjonalny – uczy dziecko rozpoznawania emocji, sposobów radzenia sobie z nimi, ale przede wszystkim pozwala dziecku przeżyć w bezpiecznych warunkach różne pozytywne i negatywne sytuacje wynikające z zabawy, czy pracy w grupie.
- Wspiera rozwój mowy – dziecko w grupie rówieśniczej szybciej zaczyna mówić wyraźnie, bo chce być przez wszystkich zrozumiałe, wzbogaca też swój słownik.
- Stwarza możliwość ekspozycji społecznej dziecku poprzez występy, wystawy prac dzieci itp.
- Ma cel profilaktyczny – zapobiega ewentualnym przyszłym trudnościom dziecka.
- Wspiera dzieci pochodzące z rodzin żyjących w trudnej sytuacji życiowej – daje dziecku alternatywne doświadczenia.
Jak ułatwić dziecku start w przedszkolu?
- Dziecko musi wiedzieć jak wygląda jego przedszkole. Wybierz się tam na spacer, pozwól dziecku pobawić się w przedszkolnej piaskownicy, pokaż mu salę zabaw.
- Jeśli twój maluch nie miał do tej pory kontaktu z rówieśnikami zadbaj, aby to nadrobić np. zapraszaj znajomych z dziećmi, częściej wybieraj się na plac zabaw (najlepiej na teren przedszkola). Postaraj się, aby dzieci bawiły się bez Twojej inwencji.
- Stopniowo przyzwyczajaj dziecko do coraz dłuższych rozstań z rodzicami np. zostaw je u babci, cioci. Koniecznie przyjdź po nie o ustalonej porze, aby nie stracić jego zaufania.
- Staraj się często mówić pozytywnie o przedszkolu - podkreślaj to, że pozna tam wiele dzieci, będzie mogło bawić się wspaniałymi zabawkami, nauczy się mnóstwo nowych rzeczy. W żadnym przypadku nie strasz dziecka przedszkolem.
- Wspólnie z dzieckiem przygotujcie rzeczy, które będą mu potrzebne w przedszkolu. Wybierzcie się razem na zakupy. Pozwól maluchowi wybrać kapcie, fartuszek, ręcznik.
- Przygotuj dziecku rzeczy łatwe do ubrania - spodnie na gumkę, buty na rzepy, bluzki wciągane przez głowę. Unikaj suwaków, wymyślnych zapięć.
- Sprawdź, czy twoje dziecko potrafi wykonywać proste, codzienne czynności - ubrać się i rozebrać, jeść, korzystać z ubikacji, myć ręce. Jeżeli okaże się, że ma w czymś problemy - poćwiczcie razem. Chwal je za każdy, nawet najmniejszy sukces. Przypominaj także dziecku, że w przedszkolu spotka miłe panie, które pomogą w każdej sytuacji.
Nie zamartwiaj się, że dziecko idzie do przedszkola, nie bój się, że sobie nie poradzi. Ono od razu wyczuje twoje nastroje i będzie negatywnie nastawione do tego nowego etapu w swoim życiu.
Rady na pierwsze dni w przedszkolu
Drodzy rodzice ! Ważne aby w pierwszych dniach przedszkola…
- Odprowadzić dziecko osobiście do przedszkola.
- Dać dziecku ulubioną przytulankę, zdjęcie mamy.
- Pozwolić i pomóc dziecku wyrazić różne uczucia : smutek, złość czy radość z chodzenia do przedszkola.
- Pożegnać się ciepło, ale stanowczo, nie należy pytać dziecko o pozwolenie.
- Zawsze należy zostawić dziecko z panią nawet jeśli przy rozstaniu trochę płacze – pani za chwilę je pocieszy. Pomocny jest rytuał machania przez okno – ułatwia rozstanie dziecku i rodzicowi.
- Nigdy nie należy uciekać, wymykać się po kryjomu czy oszukiwać dziecko, że za chwilę się po nie wróci.
- Jeżeli to możliwe, odbierać dziecko trochę wcześniej, np. po II śniadaniu lub zaraz po obiedzie i stopniowo wydłużać czas pobytu w przedszkolu.
- Mieć dużo czasu i cierpliwości dla dziecka po południu – może być ono zmęczone ilością wrażeń i reagować bardzo różnie – pobudzeniem, niepokojem czy marudzeniem.
- We wszystkich sprawach, które nurtują czy niepokoją, dobrze jest zwracać się do wychowawczyni dziecka.
